okuloncesi
Üye
- Katılım
- 31 Ara 2023
- Mesajlar
- 67
- Tepkime puanı
- 1
Okul öncesi eğitim, çocukların yaşamlarının ilk kritik döneminde aldıkları bakım ve eğitimin, onların bireysel, sosyal ve akademik gelişimlerine uzun vadeli katkılar sağladığı temel bir adımdır. Hem çalışan ailelere destek sunan hem de çocukları ileriki eğitim kademelerine hazırlayan bu süreç, Türkiye’nin milli eğitim hedefleriyle uyumlu olarak şekillendirilmektedir. Bu yazıda, okul öncesi eğitimin amaçları; eğitsel, gelişimsel, toplumsal ve ekonomik boyutlarıyla ele alınacaktır.
Okul Öncesi Eğitimin Evrensel Amaçları
Mialaret’e göre erken çocukluk eğitiminin evrensel nitelikte üç temel amacı bulunmaktadır:
Okul öncesi eğitim programları, çocukların duyu, hareket, duygu ve sosyal iletişim kanallarını geliştirmeyi hedefler:
Türk Milli Eğitimi’nin genel amaçları doğrultusunda;
2013 müfredatına göre, okul öncesi eğitimin amaçları şunlardır:
Erken çocukluk eğitimi;
Erken çocukluk eğitimine yapılan yatırımlar;
Okul Öncesi Eğitimin Evrensel Amaçları
Mialaret’e göre erken çocukluk eğitiminin evrensel nitelikte üç temel amacı bulunmaktadır:
- Bakım Hizmeti Sunmak: Çalışan ailelerin çocuklarına kaliteli bakım hizmeti sağlayarak, güvenli bir ortam sunmak.
- Sosyal Çevre Oluşturmak: Çocuklara aile ortamı dışında, etkileşimde bulunabilecekleri geniş sosyal çevre kazandırmak.
- Eğitimsel Hazırlık: Çocukları, ileri eğitim basamaklarına sosyal ve bilişsel olarak hazırlamak; aynı zamanda değişen dünya ihtiyaçlarına uyumlu bütünsel gelişimlerini desteklemek.
Okul öncesi eğitim programları, çocukların duyu, hareket, duygu ve sosyal iletişim kanallarını geliştirmeyi hedefler:
- Duyu Eğitimi ve İfade Becerileri: Çocukların çevreleriyle etkileşimlerini artırarak kendilerini ifade edebilmelerine ve yaratıcılıklarını geliştirmelerine katkı sağlar.
- Erken Müdahale: Gelişimsel süreçlerin yakından gözlemlenmesiyle, olası gecikmelerin erken müdahale yoluyla giderilmesi hedeflenir (MEB, 2011; Tüfekçi Akcan, 2018).
Türk Milli Eğitimi’nin genel amaçları doğrultusunda;
- Milli, Ahlaki ve Kültürel Değerlerin Benimsetilmesi: Çocukların Atatürk İnkılap ve ilkelerine bağlı, milli ve manevi değerlere sahip, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti bilincine sahip bireyler olarak yetiştirilmesi,
- Beden, Zihin, Ahlak ve Duygu Bakımından Dengeli Gelişim: Çocukların kişilik ve karakterlerinin sağlıklı, özgür ve bilimsel düşünceye dayalı olarak gelişimi hedeflenir,
- İlgi ve Yeteneklerin Geliştirilmesi: Çocukların bilgi, beceri ve birlikte hareket etme alışkanlıklarının kazandırılarak hayata hazırlanmaları sağlanır (MEB, 2013).
2013 müfredatına göre, okul öncesi eğitimin amaçları şunlardır:
- Çocukların gelişimlerini desteklemek,
- İyi alışkanlıklar kazandırmak,
- Bir sonraki eğitim basamağına hazırlamak,
- Dezavantaja sahip çocuklar için ortak bir yetişme ortamı oluşturmak,
- Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamak.
Erken çocukluk eğitimi;
- Beyin Gelişimi: 0–3 yaş arası "sihirli yıllar" olarak adlandırılan dönemde, zenginleştirilmiş ortamlar sinaptik yoğunluğu artırarak çocuğun bilişsel gelişimine destek olur (Turhan ve Özbay, 2016; John Bruer).
- Akademik Başarı: Okul öncesi eğitim alan çocukların PISA, TIMSS ve TEOG gibi sınavlarda daha yüksek puanlar aldığı, sosyoekonomik faktörler dikkate alındığında bile eğitim süresinin artmasının olumlu etkileri gözlemlenmiştir.
Erken çocukluk eğitimine yapılan yatırımlar;
- Ekonomik Yatırım Olarak Değer: Nobel Ödüllü ekonomist James Heckman’ın araştırmaları, her 1 dolar yatırımın 13 dolar kazanç sağladığını göstermekte, Türkiye’de ise her 1 TL’lik yatırımın 7 TL kazanç getirdiği belirtilmektedir.
- Sosyal Adalet ve Eşitlik: Dezavantajlı çocuklar için eşit fırsatlar yaratarak, toplumsal adaleti ve cinsiyet eşitliğini destekleyen bir sistem oluşturur.
- İstihdam ve Ekonomik Hareketlilik: Erken eğitim merkezlerinin istihdam yarattığı, çalışanların vergi ödeyerek ekonomik sisteme katkı sağladığı ve uzun vadede suça, özel eğitim maliyetlerine ve sosyal yardım ödemelerine olumlu yansımalar oluşturduğu tespit edilmiştir.
