Resmî Gazete Tarihi: 13.06.1973 Resmî Gazete Sayısı: 14563
Yönetmelik PDF dosyasını indirmek için TIKLAYINIZ
Kuruluş ve Kapsam
Madde 1- Yatılı bölge okullarına ve özel eğitime muhtaç çocuklara mahsus okullara 1607 sayılı Kanun uyarınca verilecek döner sermayelerle yapılacak işler, bu Yönetmelik esaslarına göre yürütülür.
Yapılacak İşler
Madde 2- Döner Sermaye ile, aşağıda sayılan işlerden Millî Eğitim Bakanlığınca uygun görülecek olanlar yapılır.
a) Dokuma, örgü, ağaç, metal, deri, kösele, cilt, kâğıt, fotoğraf, dikim, motor, makine, elektrik, alçı işleri ve benzeri işler,
b) Bağ, bahçe ve tarla tarımı, hayvan yetiştirme, bitkisel ve hayvansal ürünleri pazarlama ve değerlendirme gibi tarım ve hayvancılıkla ilgili işler.
Genel ve katma bütçeye bağlı resmî dairelerden, iktisadi kamu kuruluşlarından, gerçek ve tüzel kişilerden (a) ve (b) fırkalarında sayılan işlerle ilgili yapım ve onarım siparişleri alınabilir.
Elde edilen ürünlerin pazarlanması ve değerlendirilmesi için gerektiğinde uygun görülecek yerlerde satış yerleri ve şubeleri açılabilir.
Sermaye
Madde 3- Her okula ayrılan sermayenin sınırı, Millî Eğitim Bakanlığınca tespit edilerek, okullara ve Maliye Bakanlığına bildirilir.
Bakanlıkça ayrılan ve sınırları belirlenen bu sermayeler, okulların ödenmiş sermayelerinin ulaşacağı tavan olan nominal sermayeleridir.
Kaynaklar
Madde 4- Okulların ödenmiş sermayeleri 1607 sayılı Kanunda açıklanan kaynaklardan sağlanır.
Ödenmiş sermaye tutarı nominal sermayeye eşit oluncaya kadar elde edilecek kârlar ödenmiş sermayeye eklenir.
Ödenmiş sermaye nominal sermayeye eşit hale geldikten sonra kârlar, alacaklılar hesabına aktarılır ve Millî Eğitim Bakanlığından alınacak emre göre mal sandığına yatırılır veya ödenmiş sermayesi tespit edilen tavana ulaşamamış olan başka bir okula aktarılır.
Giderler
Madde 5- Aşağıda belirtilen giderler, döner sermayeden ve döner sermaye ile yapılan çalışmalardan elde edilecek gelirden karşılanır.
a) Döner sermaye ile yapılacak işlerin tesislerin yapım, bakım ve onarım giderleri,
b) Satın alınacak canlı ve cansız demirbaş bedelleri,
c) Hammadde ve malzeme bedelleri,
ç) İşletme ve yönetim giderleri,
d) Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca ödenecek yolluklar,
e) Öğrenci, işçi ücretleri ve toplu sözleşmelerle tanınan özlük hakları ile ilgili giderler.
Yönetim ve Örgüt
Madde 6- Her işletmenin bir yönetim kurulu bulunur. Döner sermaye ile yapılacak işler bu yönetim kurullarınca yürütülür.
Yönetim Kurulunun kuruluş ve çalışma şekli aşağıda belirtilmiştir.
a) Yönetim Kurulu, okul müdürünün başkanlığında gelir ve gider tahakkuk memurluğunu yapan müdür yardımcısı ile döner sermaye sorumlu saymanından ve öğretmenler kurulunca seçilecek bir öğretmenden oluşur.
Okul Müdürü, tahakkuk memuru ve sorumlu sayman kurulun değişmez üyeleridir.
b) Yönetim kurulunda kararlar, çoğunluğun oylarıyla alınır. Oyların eşitliği halinde müdürün bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
c) Üyelerden birinin mazereti çıkması halinde toplantıya müdürün uygun göreceği bir öğretmen katılır.
ç) Kurulca gerekli görülmesi halinde yapılcak işle ilgili elemanlar da toplantıya çağrılarak görevlendirilebilirler.
Döner sermaye işletmelerinde sorumlu saymanlık, veznedarlık mutemetlik ve ambar memurluğu hizmetleri, okulda görevli memurlara verilebileceği gibi, iş hacmi fazla olan okullarda bu görevler için Millî Eğitim Bakanlığının izniyle müstakil memur da atanabilir.
Kendisine verilen döner sermaye ile ilgili görevi yapmak istemeyenler hakkında esas görevlerini yapmaktan kaçınmış olanlar gibi kanunî işlem yapılır.
İşletme Müdürü
Madde 7- Okul müdürü aynı zamanda işletmenin de müdürü ve ita amiri olup görev ve yetkisi şunlardır:
a) Döner sermaye işletmesini yönetmek ve işletmeyi temsil etmek,
b) İşletmenin bütün işlerini kanun ve yönetmelik hükümlerine, çalışma programlarına, bütçe esaslarına, Millî Eğitimi Bakanlığının emirlerine ve verimli işletmecilik esaslarına, uygun olarak yürütmek,
c) İşletmesinin çalışma programları ile bütçe tasarılarını ve çalışma raporlarının hazırlanmasını ve Bakanlığa gönderilmesini sağlamak,
ç) Müdür, yönetim işlerinde tek başına, 9 uncu maddede belirtilen hususlarda saymanla birlikte sorumludur.
d) Müdür, sorumlu saymanın ve işletmede çalışan diğer memurların 1 inci derecede teskiye amiridir.
Müdür Yardımcısı
Madde 8- Müdür yardımcısı; döner sermaye işlerinde de her bakımdan müdürün yardımcısıdır; müdürün görevli veya izinli olarak okulda bulunmadığı zamanlar onun bütün işlerini yapmakla yükümlü ve yaptığı işlerden sorumludur.
Birden fazla müdür yardımcısı bulunması halinde; müdür bunlardan birini, gerekirse birkaçını döner sermaye işlerinde görevlendirir ve aralarında iş bölümü yapar.
Sorumlu Sayman
Madde 9- Malî işler ve muhasebe işlemleri, Maliye Bakanlığının muvafakatı ile Millî Eğitim Bakanlığınca görevlendirilecek sorumlu saymanlarca yürütülür.
Sorumlu saymanlar, muhasebe işlemlerinin düzenli yürütülmesinden, alacakların izlenilmesinden, ödenek dışı harcama veya yanlış ödeme yapılmasından, vezne işlerindeki aksaklık ve yolsuzluklardan, gelir ve giderlere ilişkin belge ve alındıların iyi saklanmasından tek başlarına; tespit edilen kadro üstünde personel çalıştırılmasından, gider gerçekleştirme belgelerine ilişkin eksikliklerden, malî işlemlerin kanun ve yönetmelik hükümlerine aykırı yapılmamasından ita amirleri ile birlikte sorumludurlar.
Madde 10- Sorumlu saymanlar; gider tahakkuk belgelerini (tahakkuk evrakını) hazırlarken aşağıda yazılı hususları aramak ve sağlamakla yükümlüdürler.
a) Bütçede yeteri kadar ödeneğin bulunması,
b) Giderlerin bütçedeki tertiplerine uyması,
c) Giderlerin kanun ve yönetmelik hükümlerine uygun olması,
ç) Maddî yanlışlık bulunmaması,
d) Tahakkuk belgelerine bağlanması gereken yükleme ve tahakkuk ile ilgili kâğıtların tamam olması.
Madde 11- Sorumlu saymanlar, 10 uncu madde hükümlerine uygun düşmeyen ödemeler hususunda okul müdürünü yazı ile uyarır.
İta amirleri, sorumluluğu üzerlerine aldıklarını yazılı olarak bildirirlerse saymanlar ödemeyi yaparlar.
Birleşemeyen Görevler
Madde 12- İta amirliği ve sorumlu saymanlık görevlerinden ikisi bir arada bir kişi tarafından yapılamaz.
Veznedar
Madde 13- Döner sermayeye ait paraları alma, ödeme ve bunları kasada saklama işleri kefalete bağlı bir veznedar tarafından yapılır.
Veznedarın görevleri şunlardır.
a) Tamamlanmış belgelere dayanarak ve usulüne uygun olarak para alma ve ödeme işlerini yapmak,
b) Alınan ve ödenen paraları günü gününe kasa defterine işlemek, kasa defterindeki kayıtlarla, belgeler ve muhasebe kayıtları arasında uygunluk sağlamak,
c) Sorumlu saymanın vereceği diğer görevleri yapmak.
Paranın Saklanması ve Çekilmesi
Madde 14- Döner sermaye kasasında 10.000 liraya kadar para bulundurabilir, fazlası T.C. Merkez Bankası olan yerlerde bu bankada, olmayan yerlerde muhabiri olan T.C. Ziraat Bankasında açtırılacak bir hesapta saklanır.
Bankadaki paralar, işletme müdürü ile sorumlu saymanın birlikte imzalayacakları çeklerle çekilir.
Mutemet
Madde 15- İta amirleri mutemetlere ivedilikle alınması gereken ve her birinin bedeli 500 lirayı aşmayan çeşitli maddelerin alınmasında veya harcamaların yapılmasında kullanılmak üzere 5000 liraya kadar avans verdirebilir
Mutemetler, avans olarak aldıkları paralardan harcanmış olan kısma ait belgelerle artan paraları iki ay içerisinde saymanlığa vermek zorundadırlar. Alınan avansın tümü mahsup edilmeden yeniden avans verilmez.
Okul müdürleri ve saymanlar, mutemet üzerlerinde bulunan paraların hesabını her zaman isteyebilirler. Mutemetler bu istekleri derhal yerine getirmek mecburiyetindedirler.
Bir hesap dönemine ait avanslar ertesi yıla devredilemez.
Demirbaşların Terkini
Madde 16- Kıymeti 10.000.- liraya kadar olan canlı ve cansız demirbaşların terkini Ayniyat Yönetmeliği hükümlerine uygun olan yönetim kurulu kararı ile, bunun üstündeki demirbaşların terkini ise Bakanlığın izniyle yapılır.
Ambar Memuru
Madde 17- Ambar memurları, kefalete bağlı, saymanlara karşı sorumlu ve aşağıda açıklanan işleri yapmakla yükümlüdürler.
a) Ambarla ilgili işleri “Döner Sermaye Muhasebesi Hesap Yönetmeliği” esaslarına göre yürütmek,
b) Ambar mizanlarını çıkarmak ve muhasebe ile uygunluğunu sağlamak,
c) Ambarda bulunan hammadde ve malzemeyi, mamul ve yarımamul maddeleri tasnifli, tertipli ve iyi bir şekilde sağlamak,
ç) Atölyelere verilmek üzere ambardan çıkarılacak hammadde ve malzemelerle, sevkedilecek mamullerin çıkış ve gönderme belgelerini düzenlemek,
d) Zimmetinde bulunan demirbaşlarla, ambardaki eşya ve malzemeyi müdürün yazılı emriyle alındı karşılığında ilgililere vermek,
Ambar memurları ve veznedarların hasta ve izinli olmaları halinde görevleri işletmenin kefalete bağlı diğer memurlarına verilir.
Muhasebe Kayıtları
Madde 18- Döner sermaye saymanlığınca tutulacak defterler, muhasebe kayıtları ve kullanılacak belgeler hakkında, Maliye Bakanlığınca hazırlanarak Şubat 1968 gün ve 12827 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Döner Sermaye Muhasebesi Hesap Yönetmeliği”ndeki esaslar uygulanır.
Bütçenin Düzenlenmesi
Madde 19- Bütçe dönemi Malî yıldır. Okul müdürü ile sorumlu saymanın birlikte hazırlayacakları bütçe tasarısı, yönetim kurulunca incelenip son şeklini aldıktan sonra Malî yılın başlangıcından 3 ay önce Millî Eğitim Bakanlığına sunulur. Millî Eğitim Bakanlığınca onaylanan bütçe en geç Malî yılın başlangıcından 15 gün önce uygulanmak üzere okul müdürlüklerine gönderilir.
Bütçenin Uygulanması
Madde 20- Bütçede, işletme ve yönetim giderleri, ücretler ve yatırımlar ayrı ayrı bölümlerde gösterilir. Maddeler arasında yapılacak aktarmalar yönetim kurulu kararına bağlanmak suretiyle işletme müdürü tarafından doğrudan doğruya yapılır ve bir aylık süre içinde Millî Eğitim Bakanlığına bilgi verilir.
Bölümden bölüme aktarmalar işletme müdürünün teklifi ile Millî Eğitim Bakanlığınca yapılır.
Bilançolar Gelir ve Gider Belgeleri
Madde 21- Sorumlu Saymanlarca yıl sonunda düzenlenecek bilançolar, sayım tutanakları, ayrıntılı borç ve alacak listeleri, banka uygunluk mektubu gibi belgeler ile esas ve yardımcı defterleri, gelir ve gider belgeleri 4 aylık süre içinde Sayıştay Başkanlığına bilançolarla eklerinin onaylanmış birer örnekleri de aynı süre içinde (en geç Haziran ayı sonuna kadar) Millî Eğitim ve Maliye Bakanlıklarına gönderilir.
Millî Eğitim Bakanlığına gönderilen bilanço örnekleri, bu Bakanlıkça birleştirilerek, malî yılın bitiminden itibaren 5 aylık bir süre içinde Sayıştay Başkanlığına ve Maliye Bakanlığına verilir.
Alım ve Satım İşleri
Madde 22- Gerçek ve tüzel kişilerin siparişleri müdür tarafından kabul edilir. Döner sermaye ile yapılan çalışmaların gerektirdiği her çeşit alım, satım, yapım, onarım, taşıma, taşıtma ve benzeri işler yönetim kurulu kararı ile yapılır; gerekli görülürse bu işleri yürütmekle görevli müdür yardımcısının başkanlığı altında sayman ile ilgili bir öğretmenden oluşan komisyon kurulur.
Alım ve satım işleri aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
a) Yönetim kurulunca kurulacak olan 3 kişilik komisyon, muhammen bedeli 10.000.- liraya kadar olan işleri alıcı ve satıcı ile anlaşmaya vararak sonuçlandırır. Ancak, bir karara bağlanır.
b) Bedeli 5.000.- lirayı geçmeyen satın almalar komisyon başkanının görevlendireceği bir mütemet tarafından yapılır.
(a) ve (b) bendleri ile ilgili alım ve satımlarda şartname düzenlenmesi, ilan yapılması, teminat alınması ve sözleşme akti zorunlu değildir.
c) Bunun dışında alım ve satımlar, teklif isteme, kapalı zarf, açık artırma ve eksiltme, pazarlık ve emanet yoluyla yaptırılır.
Alım ve satımın hangi yoldan yapılacağı tahakkuk memurunun teklifi ve ita amirinin onayı ile saptanır.
ç) Bedeli 100.000.- liranın üzerindeki alım, satım, yapım, onarım, gibi işler kapalı zarf usulü ile yapılır.
d) Muhammen bedeli 100.000.- liraya kadar olan işlerde teklif alma veya açık arttırma ve eksiltme usulü uygulanır.
Teklif alma usulünde en az 3 firmadan yazılı teklif alınır.
e) Yalnız bir kişi elinde olan işlerde pazarlık usulü uygulanabilir.
100.000.- liraya kadar olan işlerin kesinleşebilmesi ita amirinin, bunun üstündeki işlerin kesinleşmesi, Millî Eğitim Bakanlığının onayına bağlıdır.
f) Yönetim Kurulu ihaleyi yapıp yapmamakta, gerekçe göstermek suretiyle işi istediği firmaya vermekte serbesttir.
g) Alınacak teminatın cins ve tutarları 2490 sayılı Kanunda belirtilen cins ve tutarlara göre saptanır.
h) Muhammen bedel Ticaret Odalarının, gerektiğinde piyasadan tespit edilir.
ı) İlan sayısı ve süresi ihtiyaca göre tayin olunur ve Basın İlân Kurumu aracılığı ile yapılır.
i) Yönetim Kurulunca gerekli görülmesi halinde satın alınan malların muayenesi için bir muayene komisyonu kurulur.
Komisyonca şartlara uygun görülmeyen mallar geri çevrilir. Müteahhidin itirazı halinde, mal, tespit edilecek bilirkişilere incelettirilir, gereği halinde, lâboratuvar tahlili yaptırılır.
Müteahhit bilirkişilerin vereceği rapora ve tahlil sonuçlarına itiraz edemez.
k) 792 sayılı koordinasyon kararından; döner sermayeli kuruluşlarca da yararlanılır.
Çeşitli Hükümler
Madde 23- Bu Yönetmelik yatılı bölge ve özel eğitime muhtaç çocuklara mahsus okullarda döner sermaye kurulmasına dair 1607 sayılı Kanun hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Diğer Hükümler
Madde 24- Bu Yönetmelikte yer almayan hususlar 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiyeye Kanunu ile 2490 sayılı Arttırma-Eksiltme ve İhale Kanunu hükümlerine göre yürütülür.
Yürürlük
Madde 25- Bu Yönetmelik yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 26- Bu Yönetmelik hükümlerini Millî Eğitim ve Maliye Bakanları yürütür.